Các bệnh lý khác
Các bệnh lý khác

Cách kiểm tra và xử lý ngay sốt xuất huyết tại nhà nhanh, chuẩn

Sốt xuất huyết là bệnh khá thường gặp ở nước ta, nhất là vào những tháng mùa mưa. Tuy nhiên, dù phổ biến, quen thuộc nhưng đây là bệnh lý có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, bạn tuyệt đối đừng nên lơ là, thay vào đó hãy “nằm lòng” cách kiểm tra sốt xuất huyết tại nhà để phát hiện bệnh kịp thời và có hướng xử lý phù hợp.
Biên tập bởi Bowtie Việt Nam
Ngày đăng 2023-07-08
Cập nhật ngày 2023-07-08
Nội dung chính
Cách phát hiện và kiểm tra sốt xuất huyết tại nhàNếu được chẩn đoán mắc sốt xuất huyết, người bệnh cần làm gì?
Cách kiểm tra và xử lý ngay sốt xuất huyết tại nhà nhanh, chuẩn

Vậy kiểm tra sốt xuất huyết tại nhà bằng cách nào? Đâu là cách giúp bạn kiểm tra xem liệu mình có đang bị sốt xuất huyết không? Mời bạn cùng theo dõi những chia sẻ bên dưới của Bowtie để có lời giải đáp cho những băn khoăn này nhé! 

Cách phát hiện và kiểm tra sốt xuất huyết tại nhà

Dưới đây là những cách kiểm tra sốt xuất huyết tại nhà đơn giản bạn cần “nằm lòng” để kịp thời phát hiện và đi khám ngay khi nghi ngờ bản thân hoặc người thân mắc sốt xuất huyết:

Quan sát các triệu chứng

Để nhận biết bản thân hoặc người thân bị sốt xuất huyết, một cách bạn có thể làm là dựa vào các biểu hiện của bệnh. Sốt xuất huyết thường diễn tiến thành 3 giai đoạn và ở mỗi giai đoạn, bệnh sẽ có những biểu hiện khác nhau. Trong đó, để nhận biết sớm bệnh sốt xuất huyết, bạn sẽ cần đặc biệt quan tâm đến triệu chứng ở giai đoạn sốt.

Giai đoạn sốt

Đây là giai đoạn đầu tiên của sốt xuất huyết với triệu chứng khởi phát ở hầu hết các trường hợp là sốt cao đột ngột, liên tục 39 – 40°C, không hạ trong 2 đến 7 ngày. Đi cùng với sốt, người bệnh có thể có các biểu hiện như:

  • Suy nhược, yếu ớt, đau đầu nghiêm trọng
  • Đau ở phía sau hốc mắt, đau các cơ và khớp, đau nhức khắp người
  • Viêm đường hô hấp trên
  • Giảm cảm giác thèm ăn, buồn nôn và nôn ói
  • Có thể xuất hiện những chấm xuất huyết dưới da màu đỏ, nâu hoặc tím
  • Chảy máu ở một số vị trí khác như chân răng hoặc mũi

Giai đoạn nguy hiểm

Giai đoạn này thường bắt đầu từ ngày 3 đến ngày 7 tính từ thời điểm sốt. Ở giai đoạn nguy hiểm, tình trạng sốt có thể giảm nhưng bạn đừng vì vậy mà nghĩ rằng bệnh sắp khỏi. Thay vào đó, bạn sẽ cần theo dõi chặt chẽ hơn các biểu hiện xuất huyết từ nhẹ đến nặng như:

  • Nốt xuất huyết hoặc chấm xuất huyết xuất hiện rải rác ở nhiều vị trí trên cơ thể, thường gặp ở mặt trước cẳng chân, mặt trong cánh tay, vùng bụng, đùi và sườn. Đôi khi bệnh nhân xuất hiện các mảng bầm tím. 
  • Chảy máu mũi, chân răng, nướu
  • Kinh nguyệt ra nhiều hơn hoặc xuất hiện trước kỳ kinh bình thường, bị rong kinh
  • Có thể nôn ra máu, đi ngoài phân có máu tươi hoặc phân đen, nước tiểu có máu
  • Đau bụng liên tục hoặc đau ở thượng vị, vùng gan
  • Biểu hiện thoát huyết tương như vật vã, lừ đừ, li bì, tay chân lạnh…

Một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có khả năng bị xuất huyết nội tạng, tràn dịch các màng như màng phổi hoặc màng bụng, nguy hiểm hơn là xuất huyết não. Lúc này, bác sĩ sẽ theo dõi sát tình trạng bệnh và yêu cầu bệnh nhân xét nghiệm tiểu cầu thường xuyên.

Giai đoạn hồi phục

Người bệnh sẽ hết sốt và cơ thể bắt đầu khỏe mạnh trở lại. Người bệnh thường lấy lại cảm giác thèm ăn, tiểu tiện cũng nhiều hơn. 

Cách kiểm tra sốt xuất huyết tại nhà bằng quan sát triệu chứng
Người bị sốt xuất huyết thường sốt cao liên tục, khó hạ.

2. Nghiệm pháp dây thắt

Một cách kiểm tra nhanh sốt xuất huyết tại nhà khác là nghiệm pháp dây thắt. Đây là một phương pháp mà các bác sĩ thường sử dụng để phát hiện sớm và nhanh bệnh nhân sốt xuất huyết. Bạn cũng có thể áp dụng thử cách kiểm tra sốt xuất huyết này tại nhà để xem bản thân có mắc bệnh hay không. Tuy nhiên, do thao tác kiểm tra tại nhà dễ bị sai sót nên kết quả của nghiệm pháp dây thắt chỉ có giá trị gợi ý bệnh. Bạn vẫn nên đến bệnh viện để được kiểm tra và xét nghiệm chuyên sâu hơn.

Nguyên lý thực hiện

Nguyên lý của nghiệm pháp này là làm cản trở quá trình máu tuần hoàn về tim để tăng áp lực mao mạch rồi giảm nhanh áp lực. Nếu tính bền của thành mạch giảm sút thì hồng cầu sẽ bị đẩy ra khỏi thành mạch, từ đó gây ra những chấm xuất huyết nhỏ dưới da mà bạn có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Ý nghĩa của nghiệm pháp

Nghiệm pháp này có thể được dùng trong chẩn đoán sốt xuất huyết nhưng dù kết quả dương tính thì chưa chắc bạn đã bị sốt xuất huyết. Bởi cũng có rất nhiều bệnh lý khiến kết quả của nghiệm pháp này dương tính như nhiễm trùng máu do não mô cầu, viêm mao mạch dị ứng, thiếu các yếu tố đông máu… Dù vậy thì nghiệm pháp dây thắt vẫn giúp gợi ý đến sốt xuất huyết để bệnh nhân kịp thời tới bệnh viện thăm khám và thực hiện thêm các xét nghiệm khác chuyên sâu hơn nhằm chẩn đoán xác định bệnh.

Các bước tiến hành

Để tiến hành nghiệm pháp dây thắt, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:

  • Bước 1: Bạn kiểm tra và đếm số nốt xuất huyết có sẵn trên tay. Bạn cần ghi nhận lại để xác định được nốt xuất huyết mới hình thành sau khi tiến hành nghiệm pháp.
  • Bước 2: Tiến hành đo huyết áp, duy trì áp lực bằng máy đo ở mức trung bình giữa huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trong khoảng 10 phút.
  • Bước 3: Tháo nhanh máy đo và đưa cao tay lên trên để máu lưu thông bình thường. Sau đó, bạn quan sát các nốt xuất huyết ở vị trí đo. 

Xác nhận kết quả

Sau khi thực hiện các bước kể trên, bạn sẽ quan sát mặt trước tay ngay phía dưới dây thắt và đếm số lượng chấm xuất huyết trên diện tích 1cm2. Kết quả như sau:

  • Có từ 5 – 9 nốt mỗi cm2: Nghi ngờ/ dương tính (+)
  • Có từ 10 – 19 nốt mỗi cm2: Dương tính (++)
  • Trên 19 nốt mỗi cm2: Dương tính (+++)

Các chấm xuất huyết thường sẽ có đường kính khoảng vài milimet và ít khi to hơn 1cm, màu đỏ, phẳng với mặt da. Khi ấn hoặc căng da thường không biết mất. 

Nhìn chung, cả 2 cách kiểm tra, nhận biết sốt xuất huyết tại nhà kể trên đều không thể khẳng định chính xác người bệnh có bị sốt xuất huyết hay không. Do đó, sau khi thực hiện 2 cách kiểm tra này mà nghi ngờ nhiễm sốt xuất huyết, người bệnh sẽ cần đến bệnh viện và thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu hơn để chẩn đoán xác định sốt xuất huyết. Các xét nghiệm thường được áp dụng là:

  • Xét nghiệm kháng nguyên dengue NS1 AG
  • Xét nghiệm kháng thể IgM
  • Xét nghiệm kháng thể IgG

Nếu kết quả của cả 3 xét nghiệm đều âm tính thì không phải sốt xuất huyết. Ngoài ra, nếu các xét nghiệm này cho kết quả khác thì sẽ được chẩn đoán như sau:

  • NS1 dương hoặc/và IgM dương, IgG âm: Nhiễm sốt xuất huyết tiên phát
  • NS1 dương hoặc/và IgM dương, IgG dương: Nhiễm sốt xuất huyết thứ phát

Nếu được chẩn đoán mắc sốt xuất huyết, người bệnh cần làm gì?

Cách kiểm tra và xử lý ngay sốt xuất huyết tại nhà
Người bệnh sốt xuất huyết nên chú ý nghỉ ngơi, nằm trên giường và hạn chế đi lại.

Khi được chẩn đoán mắc sốt xuất huyết, quan trọng nhất là người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ. Với trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể đề nghị bệnh nhân về nhà điều trị, đồng thời hướng dẫn các cách chăm sóc tại nhà như:

  • Theo dõi thân nhiệt thường xuyên, nếu nhận thấy sốt cao 39 – 40°C liên tục không hạ dù đã dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn thì người bệnh cần quay lại bệnh viện ngay.
  • Bổ sung nhiều nước và chất điện giải. Người bệnh sốt xuất huyết có thể uống nước lọc, oresol, nước cháo loãng, nước trái cây (nước dừa, nước cam, nước chanh…)… để tăng chất điện giải và tránh mất nước
  • Vệ sinh mắt và mũi họng hằng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý NaCl 0,9%
  • Người bệnh sốt xuất huyết nên ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu như cháo, sữa… Đồng thời, hãy tránh các loại thực phẩm có màu nâu/đỏ như dưa hấu, sô cô la… hoặc các loại rau củ có màu cam đỏ như cà rốt, rau dền, bí đỏ… vì sẽ khó phân biệt nếu nôn hoặc đi ngoài ra máu. 
  • Mặc quần áo thoải mái, mềm, thoáng mát, thấm hút mồ hôi. Đồng thời, chú ý vệ sinh cơ thể, thay quần áo mỗi ngày, tắm bằng nước ấm thay vì nước lạnh
  • Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Với những trường hợp nhẹ, bác sĩ sẽ kê toa một số loại thuốc. Người bệnh cần dùng thuốc theo đúng hướng dẫn về liều lượng, thời gian sử dụng, tránh tự ý ngưng thuốc.
  • Nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế đi lại để đẩy nhanh quá trình hồi phục.

Với những trường hợp người bệnh sốt xuất huyết có các biểu hiện như vật vã hoặc li bì, chảy máu mũi, chảy máu nướu răng, xuất hiện nhiều ban xuất huyết ngoài da, nôn nhiều, đau bụng, gan to, tiêu chảy, nước tiểu sẫm màu thì cần đi khám ngay. Lúc này, bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân nhập viện và điều trị nội trú.

Với những trường hợp nặng, người bệnh có các biểu hiện như sốc hạ huyết áp, tràn dịch đa màng, rối loạn đông máu gây xuất huyết nặng toàn thân như xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não, ho ra máu, máu tụ trong cơ; suy chức năng đa cơ quan như suy hô hấp, suy tim, suy gan, suy thận thì sẽ cần được theo dõi, điều trị tại khoa hồi sức tích cực.

Trên đây là thông tin về các cách kiểm tra, nhận biết xem bạn có bị bệnh sốt xuất huyết hay không tại nhà mà Bowtie muốn chia sẻ. Sốt xuất huyết có thể dẫn đến nhiều biến chứng và vấn đề sức khỏe nguy hiểm. Do đó, bạn cần hết sức cảnh giác, nhất là vào những tháng mùa mưa – giai đoạn cao điểm của dịch. Nếu nghĩ mình đang mắc sốt xuất huyết, tốt nhất bạn nên đi khám để được chẩn đoán xác định và điều trị hiệu quả.

Chia sẻ
Các thông tin trên được chia sẻ bởi Bowtie Việt Nam. Các nội dung này chỉ mang tính chất tham khảo. Trong mọi trường hợp, Bowtie không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào, dù là trực tiếp hay gián tiếp, liên quan đến việc truy cập và sử dụng nội dung của Bowtie.

Bài viết liên quan

Bệnh đái tháo đường: Những thông tin bạn cần biết Bệnh đái tháo đường: Những thông tin bạn cần biết
Các bệnh lý khác

Bệnh đái tháo đường: Những thông tin bạn cần biết

7 cách phòng tránh bệnh giang mai nên áp dụng ngay hôm nay 7 cách phòng tránh bệnh giang mai nên áp dụng ngay hôm nay
Các bệnh lý khác

7 cách phòng tránh bệnh giang mai nên áp dụng ngay hôm nay

Cảm lạnh: Căn bệnh thường gặp nhưng ít người hiểu rõ Cảm lạnh: Căn bệnh thường gặp nhưng ít người hiểu rõ
Các bệnh lý khác

Cảm lạnh: Căn bệnh thường gặp nhưng ít người hiểu rõ

Các chuyên mục khác

Email

Liên hệ chung
hello@bowtie.com.vn
Liên hệ về truyền thông
media@bowtie.com.vn
Liên hệ hợp tác
partners@bowtie.com.vn

© 2024 Bản quyền thuộc Bowtie Vietnam Company Limited.

Trình duyệt của bạn đã xảy ra lỗi. Để trải nghiệm tốt hơn, vui lòng nâng cấp hoặc thay đổi trình duyệt khác. OK