Bệnh tim mạch
Bệnh tim mạch

Tăng huyết áp ở phụ nữ có thai: Cẩn trọng nguy cơ tiền sản giật

Tăng huyết áp ở phụ nữ có thai tiềm ẩn nhiều rủi ro cho mẹ và bé. Vì vậy, trong suốt thai kỳ, mẹ bầu cần theo dõi huyết áp thường xuyên để phát hiện bất thường và có hướng can thiệp kịp thời.
Biên tập bởi Bowtie Việt Nam
Ngày đăng 2023-04-22
Cập nhật ngày 2023-05-08
Nội dung chính
Tăng huyết áp ở phụ nữ có thai là gì?Dấu hiệu tăng huyết áp mà bà bầu cần cảnh giácNguyên nhân, yếu tố làm tăng nguy cơ cao huyết áp trong thai kỳTăng huyết áp trong thai kỳ ảnh hưởng thế nào đến mẹ bầu và em bé?Cách chẩn đoán tăng huyết áp ở bà bầuPhương pháp điều trị tăng huyết áp ở phụ nữ có thaiCách giúp mẹ bầu ngăn ngừa cao huyết áp thai kỳ hiệu quả
Tăng huyết áp ở phụ nữ có thai: Cẩn trọng nguy cơ tiền sản giật

Vậy tăng huyết áp ở mẹ bầu là gì? Dấu hiệu tăng huyết áp ở bà bầu như thế nào? Làm sao điều trị tăng huyết áp ở phụ nữ có thai? Để biết thêm chi tiết, hãy cùng theo dõi những thông tin mà Bowtie Việt Nam cung cấp sau đây nhé.

Tăng huyết áp ở phụ nữ có thai là gì?

Đúng như tên gọi, tăng huyết áp ở phụ nữ có thai là tình trạng chỉ số huyết áp của phụ nữ tăng cao khi mang thai. Trong đó, chỉ số huyết áp tối đa của mẹ bầu đạt mức trên 140mmHg và/hoặc chỉ số huyết áp tối thiểu vượt ngưỡng 90mmHg. 

Đây là tình trạng thường gặp trong thai kỳ, xảy ra ở khoảng 10% các trường hợp mang thai. Tình trạng này cũng là một trong các nguyên nhân hàng đầu gây đe dọa tính mạng ở phụ nữ có thai.

Tùy thuộc vào thời điểm khởi phát mà tình trạng tăng huyết áp ở phụ nữ có thai được chia thành nhiều dạng khác nhau. Dưới đây là các dạng bệnh tăng huyết áp phổ biến nhất khi mang thai:

  • Tăng huyết áp mạn tính: Đây là dạng bệnh xuất hiện trước khi mang thai hoặc trong giai đoạn đầu của thai kỳ (trước 20 tuần) và vẫn sẽ tiếp tục phát triển ngay cả khi phụ nữ sinh xong. Một số phụ nữ bị tăng huyết áp mạn tính có thể mắc thêm tiền sản giật, gọi chung là tình trạng tăng huyết áp mạn tính chồng chéo tiền sản giật.
  • Tăng huyết áp thai kỳ: Tình trạng này thường xảy ra vào giai đoạn sau của thai kỳ (sau tuần 20). Một số mẹ bầu còn có thể mắc thêm chứng tiền sản giật.
  • Tiền sản giật: Một tình trạng chỉ xảy ra vào giai đoạn sau của thai kỳ (thường là sau 27 tuần). Tình trạng này thường sẽ được xác định khi mẹ bầu có chỉ số huyết áp tăng cộng thêm protein trong nước tiểu. Tiền sản giật có liên quan đến các dấu hiệu tổn thương gan, thận, phổi, não, nhau thai… Nếu bệnh ảnh hưởng đến não có thể gây co giật (sản giật). Đây là một tình trạng nguy hiểm cần thận trọng trong thai kỳ vì có thể gây tử vong cho cả mẹ và bé.

Dấu hiệu tăng huyết áp mà bà bầu cần cảnh giác

Mỗi bệnh nhân sẽ có các triệu chứng tăng huyết áp khác nhau. Thậm chí một số mẹ bầu không nhận ra bất kỳ dấu hiệu gì của bệnh. Thông thường, các dấu hiệu tăng huyết áp ở bà bầu sẽ là: 

  • Chỉ số huyết áp đo được rất cao
  • Buồn nôn, ói mửa
  • Đau bụng trên bên phải hoặc đau quanh dạ dày
  • Thay đổi thị giác như nhìn mờ hoặc giảm thị lực 
  • Ít đi tiểu, không buồn đi tiểu hoặc mỗi lần chỉ đi một ít
  • Nhức đầu, mệt mỏi, khó thở
  • Tăng cân đột ngột không rõ nguyên nhân
  • Sưng, phù nề
  • Có hoặc không có protein trong nước tiểu

Nguyên nhân, yếu tố làm tăng nguy cơ cao huyết áp trong thai kỳ

Lý do khiến huyết áp của bà bầu tăng cao trong thai kỳ vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển tình trạng này, bao gồm:  

  • Mẹ bầu dưới 20 tuổi hoặc trên 40 tuổi
  • Trong các lần mang thai trước, mẹ bầu đã từng bị tăng huyết áp thai kỳ hoặc tiền sản giật
  • Có người thân từng bị tăng huyết áp trong thai kỳ
  • Bị bệnh đái tháo đường hoặc đái tháo đường thai kỳ
  • Mắc các bệnh rối loạn tự miễn, chẳng hạn như lupus ban đỏ
  • Mắc bệnh thận
  • Mẹ bầu mang đa thai

Tăng huyết áp trong thai kỳ ảnh hưởng thế nào đến mẹ bầu và em bé?

Với người bình thường, việc bị tăng huyết áp đã rất nguy hiểm. Đối với mẹ bầu, mức độ nguy hiểm lại càng cao hơn do tình trạng này không chỉ tác động đến sức khỏe của mẹ mà còn gây ảnh hưởng trực tiếp đến em bé. Tình trạng huyết áp cao không được kiểm soát trong thai kỳ có thể dẫn đến các biến chứng như:

  • Giảm lượng máu đến nhau thai: Lưu lượng máu qua nhau thai giảm sẽ làm giảm lượng oxy và chất dinh dưỡng nuôi bé, từ đó khiến trẻ tăng trưởng chậm, nhẹ cân, sinh non hoặc thậm chí chết lưu. 
  • Bong nhau non: Tiền sản giật và huyết áp cao làm tăng nguy cơ bong nhau non. Bong nhau nghiêm trọng sẽ gây chảy máu nhiều, từ đó đe dọa đến tính mạng của mẹ và bé.
  • Tổn thương các cơ quan khác ở mẹ: Tình trạng huyết áp cao không được kiểm soát có thể gây tổn thương nhiều cơ quan trong cơ thể, đôi khi đe dọa tính mạng.
  • Tăng khả năng mắc bệnh tim mạch: Bị tiền sản giật trong thai kỳ sẽ làm tăng khả năng phát triển bệnh tim mạch ở mẹ bầu sau này. Nguy cơ càng cao nếu mẹ bầu bị tiền sản giật hoặc sinh non do huyết áp cao nhiều lần. 
  • Tăng nguy cơ dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác: Tăng huyết áp trong thai kỳ cũng có thể khiến mẹ bầu dễ bị động kinh, đột quỵ, suy thận, các vấn đề về đông máu…
Biến chứng tăng huyết áp ở phụ nữ có thai
Tăng huyết áp khiến mẹ bầu có nguy cơ sinh non cao.

Cách chẩn đoán tăng huyết áp ở bà bầu

Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ dựa trên sự gia tăng mức huyết áp của phụ nữ mang thai. Theo đó, bác sĩ sẽ đo huyết áp của mẹ bầu trong mỗi lần đi khám thai định kỳ. Nếu bác sĩ nhận thấy chỉ số huyết áp của phụ nữ mang thai cao hơn bình thường, họ có thể tiến hành đo huyết áp thêm nhiều lần để xác định chẩn đoán. 

Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ thực hiện thêm một số xét nghiệm bổ sung khác như:

  • Khám lâm sàng để xem mẹ bầu có bị sưng, phù nề hay không
  • Xét nghiệm nước tiểu để tìm protein
  • Theo dõi cân nặng thường xuyên
  • Xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng gan, thận và các yếu tố đông máu

Với phụ nữ mang thai, các phương pháp chẩn đoán cần đảm bảo an toàn, không làm ảnh hưởng đến sức khỏe và sự tăng trưởng của thai nhi. 

Phương pháp điều trị tăng huyết áp ở phụ nữ có thai

Hiện nay, có nhiều cách điều trị tăng huyết áp trong thai kỳ khác nhau. Phác đồ điều trị tăng huyết áp trong thai kỳ sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng huyết áp cao cũng như tiền sử bệnh, khả năng đáp ứng, sức khỏe tổng thể của mẹ và em bé. Mục tiêu chính của việc điều trị là kiểm soát huyết áp cho mẹ bầu và hạn chế khả năng gặp phải biến chứng.

Việc sử dụng thuốc trị tăng huyết áp ở phụ nữ có thai sẽ được bác sĩ cân nhắc cẩn thận để không gây ảnh hưởng đến bé. Người bệnh cần dùng thuốc chính xác theo chỉ định, không tự ý ngừng dùng thuốc hoặc thay đổi liều lượng. 

Các nhóm thuốc như thuốc ức chế men chuyển, thuốc ức chế thụ thể angiotensin II, thuốc ức chế renin không được dùng cho phụ nữ mang thai. Thay vào đó, mẹ bầu thường sẽ được điều trị bằng methyldopa, labetalol hoặc nifedipine. Ngoài ra, bệnh nhân có nguy cơ tiền sản giật cao cũng được chỉ định dùng aspirin liều thấp để dự phòng.

Bên cạnh đó, mẹ bầu cũng được khuyến khích nên duy trì các thói quen sống lành mạnh như bổ sung thêm dinh dưỡng, vận động thể chất nhẹ nhàng, nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái… 

Ngoài ra, trong suốt quá trình điều trị, bác sĩ cũng sẽ theo dõi sát sự phát triển của thai nhi trong bụng. Bởi tình trạng huyết áp cao ở mẹ có thể gây nguy hiểm cho con. Để theo dõi sự phát triển của thai nhi, bác sĩ sẽ đề nghị mẹ bầu thực hiện một số kiểm tra, xét nghiệm như:

  • Siêu âm, siêu âm Doppler
  • Đếm các chuyển động của thai nhi
  • Xét nghiệm non-stress

Nếu cho rằng bệnh nhân có khả năng sinh non, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh dùng thuốc steroid để giúp phổi của em bé phát triển. Các thuốc này sẽ giúp bé giảm được nguy cơ gặp phải các vấn đề hô hấp sau khi sinh. Một số bệnh nhân vẫn phải tiếp tục điều trị tăng huyết áp sau sinh.

Bài viết hữu ích:

Phương pháp điều trị tăng huyết áp ở phụ nữ có thai
Phụ nữ có thai bị tăng huyết áp có thể được siêu âm để theo dõi sự phát triển của thai nhi.

Cách giúp mẹ bầu ngăn ngừa cao huyết áp thai kỳ hiệu quả

Phòng ngừa cao huyết áp trong thai kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bạn và cả em bé trong bụng. Dưới đây là một số cách giúp hạn chế tình trạng tăng huyết áp ở phụ nữ có thai:

  • Đi khám thai theo đúng lịch hẹn để theo dõi tình trạng sức khỏe và sự phát triển của thai nhi
  • Duy trì hoạt động thể chất đều đặn, mẹ bầu có thể vận động nhẹ nhàng, đi bộ, đạp xe, tập yoga…
  • Tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh, bổ dưỡng, ưu tiên rau xanh, trái cây, thịt nạc, trứng, sữa và hạn chế chất béo
  • Nếu được chỉ định aspirin để dự phòng tiền sản giật, mẹ bầu cần dùng thuốc theo đúng chỉ định
  • Duy trì cân nặng khỏe mạnh, không nên để cơ thể tăng cân quá mức
  • Xây dựng chế độ sinh hoạt hợp lý, dành nhiều thời gian nghỉ ngơi và đảm bảo ngủ đủ giấc

Tăng huyết áp ở phụ nữ có thai có khả năng gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Do đó, mẹ bầu cần giữ gìn sức khỏe cũng như đi khám thai đúng hẹn để theo dõi thai kỳ và sớm phát hiện các bất thường để có hướng xử lý kịp thời, tránh nguy cơ gặp phải biến chứng. 

Chia sẻ
Các thông tin trên được chia sẻ bởi Bowtie Việt Nam. Các nội dung này chỉ mang tính chất tham khảo. Trong mọi trường hợp, Bowtie không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào, dù là trực tiếp hay gián tiếp, liên quan đến việc truy cập và sử dụng nội dung của Bowtie.

Bài viết liên quan

Liệu bạn đã hiểu đúng về rối loạn lipid máu Liệu bạn đã hiểu đúng về rối loạn lipid máu
Bệnh tim mạch

Liệu bạn đã hiểu đúng về rối loạn lipid máu

Chế độ ăn cho người tăng huyết áp: Nên ăn gì? Cần tránh những gì? Chế độ ăn cho người tăng huyết áp: Nên ăn gì? Cần tránh những gì?
Bệnh tim mạch

Chế độ ăn cho người tăng huyết áp: Nên ăn gì? Cần tránh những gì?

Tăng huyết áp kháng trị: Nguy cơ khó kiểm soát được bệnh Tăng huyết áp kháng trị: Nguy cơ khó kiểm soát được bệnh
Bệnh tim mạch

Tăng huyết áp kháng trị: Nguy cơ khó kiểm soát được bệnh

Các chuyên mục khác

Email

Liên hệ chung
hello@bowtie.com.vn
Liên hệ về truyền thông
media@bowtie.com.vn
Liên hệ hợp tác
partners@bowtie.com.vn

© 2024 Bản quyền thuộc Bowtie Vietnam Company Limited.

Trình duyệt của bạn đã xảy ra lỗi. Để trải nghiệm tốt hơn, vui lòng nâng cấp hoặc thay đổi trình duyệt khác. OK